آمار کرونا را دستکاری نکنید، تا کی می توان پنهان کاری کرد
به گزارش مجله 90 جعبه، عباس عبدی در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: در هفته پایانی سال 1399 یادداشتی نوشتم با عنوان یک نظرسنجی مفید که توصیف و تحلیل نظرسنجی پژوهشگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از مردم ایران درباره کرونا بود. یکی از مهم ترین فراز های آن تخمین تعداد فوتی های ناشی از کرونا بر اساس پاسخ به یکی از پرسش های این نظرسنجی بود. نوشته بودم، تا آن تاریخ حداقل 150 هزار نفر فوتی کرونایی داشته ایم که 2.5 برابر رقم رسمی است. طرز محاسبه این عدد را نیز شرح داده بودم.
هر کس با قدری آشنایی و دقت متوجه منطق محاسبه بنده می شد. ضمن اینکه پیش تر نیز این تفاوت در دو آمار محاسبه و منتشر شده بود و تا به امروز نیز حداقل دو تن از مقامات ستاد کرونا به صراحت گفته اند که تعداد واقعی مرگ و میر 2.5 تا 3 و حتی 4 برابر آمار رسمی است که رقم درست همان 2.5 برابر است. ممکن است در آینده این رقم تغییر کند، ولی فعلا همین حدود است.
در هفته گذشته متنی از طرف پژوهشگاه وزارت ارشاد منتشر شد که هدف آن شرح چگونگی محاسبه این رقم و توجه مسوولیت آن به اینجانب بود که دقیق و درست نوشته شده بود و البته چیزی اضافه بر شرحات یادداشتم درباره نظرسنجی نبود، ولی قدری عجیب بود که چرا چنین شرح واضحاتی داده شده است؟ کاشف به عمل آمد که از طرف دست اندرکاران مبارزه با کرونا مورد سوال واقع شده اند که این تخمین چگونه محاسبه شده است؟ پاسخ اولیه پژوهشگاه نیز مشکل آنان را برطرف ننموده، لذا مجبور شده اند پاسخ جدیدی داده و آن را منتشر نمایند. تحلیل بنده این بود که آنان خودشان به خوبی می دانند که این تخمین به نسبت دقیق و درست است (با خطای اندک) لذا تعجب نموده اند که چگونه از روی نظرسنجی به دست آورده اند.
مشکل اصلی مسوولان مبارزه با کرونا این است که اگر به جای تمرکز بر این انتشار داده های نادرست که دیر یا زود حقیقت آن ها آشکار می گردد، می کوشیدند که اطلاعات درستی در اختیار مردم قرار دهند، امروز وضع بهتری در ماجرای کرونا داشتیم. آنچه به عنوان یک ناظر متوجه نمی شوم، این است که اولا، پنهان کاری در آمار فوتی های کرونا ممکن نیست و خیلی سریع برملا خواهد شد و نتیجه آن آبروریزی است و جهان هم فریب ارقام رسمی را نخواهد خورد.
ثانیا، این کار نه تنها هیچ سودی برای مقابله با کرونا ندارد، بلکه زیان بار هم هست و بخشی از پایین بودن حساسیت مردم نسبت به کرونا، ناشی از پایین تر اعلام شدن آمار رسمی است. به ویژه هنگامی که این آمار رسمی با داده های امریکا، انگلستان، فرانسه و ایتالیا مقایسه می گردد، مردم گمان خواهند کرد که وضع ما بهتر است، در حالی که اصلا چنین نیست.
این نوع ارایه آمار رسمی فقط برای خودفریبی و توجیه کارآمدی مدیریت کرونا مناسب است، بدون آنکه افراد آگاه فریب آن را بخورند. این نمونه ای است از سیاست رسانه ای و رسمی در مواجهه با کرونا. ارایه آمار صحیح از کرونا و فوتی های آن بهترین فرصت برای بازسازی بخشی از اعتماد از درست رفته بود.
متاسفانه این فرصت تبدیل به تهدید شد و با اصرار عجیب به ارایه آماری که هیچ ریشه ای در واقعیت ندارد، این بی اعتمادی را افزایش دادند و اتفاقا در نظرسنجی ها نیز این بی اعتمادی از سوی مردم اظهار شده است.
می گویند یک نفر به شکل بدی عادت به کش رفتن هر چیزی داشت. یک بار رفته بود چند کیلو انگور بخرد. فروشنده تعدادی سنگ معادل آن چند کیلو را روی یک کفه ترازو ریخته بود و هر گاه خم می شد تا خوشه انگوری را برداشته و در کفه دیگر بگذارد، خریدار برحسب عادت، یکی از آن سنگ های بی ارزش را کش می رفت. خوب! این به زیان خودش بود، ولی، چون ترک عادت موجب مرض است، انجام می داد.
ارایه آمار نادرست از فوتی های کرونا و حساسیت غیرمعقول به یادداشت هایی که حقیقت را بیان می نماید، جز اینکه خلاف اخلاق است، خلاف عقل هم هست، زیرا حساسیت همگان از جمله دست اندرکاران حکومتی را نسبت به خطرات کرونا کم نموده است. این نحوه آمار دادن، شبیه آن برداشتن از سنگ های ترازو است.
این نوع پنهان کاری دیر یا زود برملا می گردد. دو روز پیش رییس ستاد کرونای تهران، آمار مرگ و میر روزانه تهران را 70 نفر اظهار داشت، ولی ستاد کرونا این رقم را برای کل کشور 193 نفر یعنی کمتر از سه برابر تهران اظهار داشت در حالی که تقریبا همه استان ها قرمز است و جمعیت کشور نیز بیش از 9 برابر تهران است و احتمالا فوتی های کرونایی کشور باید 6 تا 7 برابر تهران باشد.
پنهان کاری موجب شده که آمار مرگ و میر ثبت احوال در 6 ماه دوم سال 1399 نیز منتشر نگردد! تا کی می توان پنهان کاری بی فایده کرد.
به سر مناره اشتر رود و فغان برآرد/ که نهان شدستم این جا مکنیدم آشکارا!
بیایید شجاعت به خرج دهید و یک کمیته مستقل تشکیل داده تا آمار واقعی فوتی های کرونا را محاسبه و به اطلاع عموم برسانند و از این پس نیز براساس رویه ای که نزدیک به آمار واقعی باشد، اطلاعات بدهید.
منبع: فرارو