به دنبال پل انرژی بین ایران و اروپا هستیم، ایران و اوکراین باید روابط استراتژیک داشته باشند، تا پوتین سر کار است بحران با روسیه ادامه دارد - مجله 90 جعبه

با ما سفر کنید و با تور چک از زیباترین کشور اروپا دیدن کنید و شهر زیبای پراگ را ببینید.

به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرنگاران، ویکتور یوشنکو، رئیس جمهوری ای بود که در سال 2005 و در ناآرامی های موسوم به انقلاب نارنجی در اوکراین که منجر به باطل شدن انتخابات ریاست جمهوری گشت، به این سمت برگزیده شد. وی قبل از ریاست جمهوری از سال 1999 تا 2001 نخست وزیر و از سال 1993 تا 1999 رئیس بانک مرکزی این کشور بود.

یوشنکو نتوانست برای دور دوم به دفتر ریاست جمهوری راه یابد و با شکست در مرحله اول انتخابات از رقابت ها کنار کشید تا یولیا تیمشنکو، دیگر نامزد غرب گرا، و ویکتور یانکوویچ، نامزد متمایل به روس ها، برگزار نماینده مرحله دوم باشند. انتخابات سال 2010 در نهایت با پیروزی یانکوویچ به سرانجام رسید.

یوشنکو که با هیأت دولتی این کشور به تهران سفر نموده بود، در تبادل نظر با خبرنگار خبرنگاران خواستار استفاده از کشورش به عنوان کریدوری برای انتقال انرژی ایران به اروپا شد.

وی تأکید کرد که نه تنها بازار 45 میلیونی اوکراین می تواند پتانسیل بالایی برای جذب منابع انرژی ایران داشته باشد، بلکه صنایع این کشور بالاخص صنایع هواپیماسازی آماده همکاری با همتایان ایرانی خود هستند.

یوشنکو در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سؤالی درباره روابط با فدراسیون روسیه با اظهار بدبینی نسبت به چشم انداز روابط در آینده نزدیک تأکید کرد که تا زمان بر سر کار بودن دولت و رئیس جمهور فعلی در روسیه بحران با این کشور سرانجام نخواهند یافت.

بخش اول فیلم مصاحبه با رئیس جمهور سابق اوکراین

در ادامه مطلب حاضر متن کامل مصاحبه با ویکتور یوشنکو ارائه می گردد.

ایران پس از تحریم ها، فرصتی منحصر به فرد برای اروپا و جهان است

خبرنگاران: در ابتدا از اینکه وقت تان را در اختیار ما گذاشتید، تشکر می کنم. سؤال اول من این است که هدف سفر شما به ایران چیست؟ در تهران با چه مقام هایی ملاقات نموده اید و نتیجه این تبادل نظرها چه بوده است؟

یوشنکو: من در یک هیأت دولتی به ایران آمدم. هدف ما تبادل نظر با وزیر نفت و وزیر نیروی ایران است. ما اعتقاد داریم که پس از رفع تحریم ها، ایران فرصتی منحصربه فرد نه تنها برای اوکراین، بلکه برای اتحادیه اروپایی و جهان، پدید آورده است.

هدف ما استفاده از موقعیت منحصربه فرد ژئوپولیتیک اوکراین برای ایجاد یک پل انرژی بین ایران و اتحادیه اروپا است. اگر نقشه را مشاهده کنید ملاحظه می کنید که جهت مستقیم تهران به اروپا از اوکراین می گذرد، بنابراین، ما دارای این هدف مشترک سودمند برای هر دو طرف هستیم.

خبرنگاران: آیا خبر خاصی از ملاقاتها دارید؟ و آیا در آینده ای نزدیک احتمال رویدادی در این زمینه ها وجود دارد؟

یوشنکو: تبادل نظرها با آقای دکتر زنگنه صریح و نتیجه بخش بود. بار دیگر تأکید می کنم که بعد از رفع تحریم های ایران فرصتی منحصربه فرد برای کل منطقه اروپایی و اوکراین پدید آورده است. بنابراین، ترکیب نکردن موقعیت منحصربه فرد ژئوپولیتیک اوکراین و منابع منحصربه فرد جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد پروژه های مشترک که به نفع هر دو کشور است، اشتباه خواهد بود.

اوکراین کشور منحصربه فردی است. جمعیت کشور ما 45 میلیون نفر است که آن را تبدیل به یکی از بزرگترین کشورها از نظر جمعیت در اروپا ساخته است. مرز غربی ما به مرز شرقی اتحادیه اروپا نزدیک است، به همین دلیل طی ملاقات با آقای زنگنه توافق کردیم که کمیسیون مشترک کارشناسان رده بالا را برای مذاکره درباره موارد زیر تشکیل دهیم:

نخست، پروژه هایی که هم برای اوکراین و هم ایران و روابط دوجانبه مفید باشد؛ دوم، استراتژی های مشترک ما برای توسعه همکاری های دوجانبه؛ و سوم، پروژه هایی که می توانند برای طرف های سوم نیز سودمند باشند.

شریک استراتژیک ما در حوزه انرژی برای سالیان متمادی فدراسیون روسیه بود. اما پس از شروع تهاجمات فدراسیون روسیه علیه اوکراین مجبور به آنالیز مجدد اولویت هایمان شدیم. اوکراین دارای یک تیم جوان سیاسی است که بر مسائل استراتژیک سیاسی و انرژی نظارت دارند. هم اکنون نباید متمایل به کشوری باشیم که انگیزه های سیاسی خصمانه و تهاجمی علیه اوکراین دارد بلکه به ایران به عنوان یک کشور بی نهایت قدرتمند با منابعی بی نهایت قوی در حوزه منابع می نگریم که از نظر سیاسی نیز نسبت به اوکراین خنثی و بی طرف است.

ایران و اوکراین آن گونه که باید از امکانات همدیگر آگاه نیستند

خبرنگاران: اوکراین به مانند کشورهای دیگر تحولاتی را در یک دهه گذشته پشت سر گذاشته است. چه دوره ها و نقاط عطفی را در روابط کشورتان با ایران می توان مشاهده کرد و با توجه به اینکه دو کشور در گذشته روابط دوجانبه نقطه ای تاریک یا منفی نداشته اند، چه کارهایی می توانند برای بهبود بیشتر این روابط انجام دهند؟ پیشنهاد یا انتقادهای شما نسبت به فراز و نشیب های روابط دو کشور چیست؟

یوشنکو: در سال 2001 و زمانی که به عنوان نخست وزیر فعالیت می کردم برای اولین بار به جمهوری اسلامی ایران سفر کردم. یکی از موضوعات اصلی که در آن موقع مورد بحث نهاده شد، همکاری در حوزه صنایع هوانوردی برای ساخت هواپیما در ایران بود. در آن موقع اوکراین دارای یک اقتصاد بسیار قدرتمند و یکی از رهبران بالقوه منطقه بود. اما بنا به دلایل مسائل سیاسی که در دو طرف وجود داشت، نتوانستیم این همکاری را با سرعتی که می خواستیم ایجاد کنیم.

اما اکنون و طی ملاقات کنونی ام از ایران وقتی که از تأسیسات متالورژی بازدید نموده و لوکوموتیو های اوکراینی را در آنجا مشاهده کردم که مشغول کار هستند، وقتی تأسیسات زغال کک را که بخش اعظمی از تکنولوژی آن توسط مهندسین اوکراینی ساخته شده بود دیدم، به آینده روابط استراتژیک مان بسیار امیدوار شدم.

البته پس از اعمال تحریم های بین المللی علیه ایران روابط مان رو به افول گذاشت و من فکر می کنم این امر هم برای ایران، و هم شرکای ایران که اوکراین نیز یکی از بزرگترین آنها است، تبعات بدی داشت.

وقتی می خواهیم درباره پنج ماه گذشته حرف بزنیم باید به تصویر استراتژیک بنگریم. یکی از نکات منفی همکاری کنونی ما این است که از امکانات همدیگر آن گونه که باید آگاه نیستیم، برای مثال، در ملاقات با آقای زنگنه به وی گفتم که اوکراین نه تنها یک بازار بزرگ با 45 میلیون جمعیت بوده و ما احتیاج به منابع بزرگ انرژی، محصولات نفتی و پتروشیمی داریم بلکه ما دارای دومین تأسیسات بزرگ انتقال نفت و گاز در اروپا هستیم که می تواند برای دستیابی به منافع هر دو طرف مورد استفاده قرار گیرد.

توافق ایران و اوکراین برای تشکیل کارگروه ویژه از متخصصین سطح بالا برای آنالیز زمینه های همکاری های مشترک

اوکراین احتیاجهای بسیاری دارد که ایران می تواند آنها را رفع کند اما مهمترین چیز تبادل پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی است. ما می توانیم تحقیقات علمی و پیشرفت های تکنولوژیکی حوزه انرژی را با یکدیگر به اشتراک بگذاریم.

بسیار شادمان هستم که طی ملاقات با آقای زنگنه، دو وزیر توافق کردند یک کارگروه ویژه متشکل از متخصصین سطح بالا را تشکیل دهیم که طی سی روز تمام حوزه های ممکن همکاری های مشترک را در آینده آنالیز خواهند کرد. گزارش آنها توسط رئیس جمهور اوکراین نیز مورد ملاحظه قرار خواهد گرفت.

خبرنگاران: با توجه به تحولاتی که در روابط اوکراین با روسیه پدید آمده است، ثبات و توسعه را در اوکراین و جهت این کشور چگونه تعریف می کنید؟

یوشنکو: امروزه شرایط درباره این موضوع نسبتاً پیچیده و مشکل شده است و من نمی توانم چشم اندازی ساده برای حل این مناقشه در آینده نزدیک ببینم. مسأله این است که نباید این مناقشه را به عنوان مناقشه ای در داخل اوکراین و یا حتی مناقشه ای بین اوکراین و فدراسیون روسیه قلمداد کنیم، برای مثال به شرایط در منطقه قفقاز نگاه کنید؛ قره باغ، اوستیای جنوبی، کریمه، آبخازیا، دونباس و ترانس نیستیا. اگر به تمام این مناطق نگاه کنید کمربندی از بی ثباتی را می بینید که اوکراین و اروپا را در بر گرفته است.

باید متوجه باشیم که اینها را نباید مسأله آذربایجان، مسأله اوکراین یا مسأله مولداوی نامید. ریشه این مسائل فدراسیون روسیه بوده و این کشور مهاجم اصلی است. اگر می خواهیم به راه حلی برای این مناقشه دست یابیم، باید در مقیاس ژئوپولیتیک بیندیشیم نه مقیاس ملی یا بین المللی. عمق درک از این مسأله در میان شرکای ما در اتحادیه اروپا کافی نیست. بنابراین، باید مدتی صبر کنیم تا بتوانیم راه حلی مناسب برای این مناقشه بیابیم.

ایران و اوکراین باید روابط استراتژیک داشته باشند، تا پوتین سر کار است بحران با روسیه ادامه دارد

خبرنگاران: آیا می توانید جدولی زمانی ارائه دهید که طی آن روابط اوکراین و روسیه ممکن است به حالت عادی بازگردد؟ در بازه زمانی بین 2030 تا 2050، استراتژی اوکراین چه خواهد بود؟ و در بلندمدت این شرایط چه تأثیری بر روابط ایران و اوکراین خواهد گذاشت؟

یوشنکو: من تبادل نظر را با بیان این مطلب شروع کردم که پس از تهاجم روسیه، دولت اوکراین باید برنامه استراتژیک انرژی اوکراین را مورد بازبینی قرار دهد. این یک انتخاب استراتژیک است که برای سال ها و دهه ها تداوم خواهد یافت. پتانسیل موجود بین کشورهای ما که هنوز ناشناخته است می تواند پایه های همکاری جدید استراتژیک مالی بین ایران و اوکراین باشد.

می خواهم تأکید کنم آنچه مقامات اوکراینی می توانند به ایران عرضه نمایند منحصربه فرد بوده و هیچ کشور اروپایی یا شرقی دیگری نمی تواند آن را به ایران پیشنهاد دهد. متوجه شده اید که من اغلب از لغت استراتژیک استفاده می کنم چون قویاً معتقد هستم که همکاری ما باید به مرحله استراتژیک برسد؛ و البته نه فقط در حوزه انرژی.

همان گونه که می دانید اوکراین یکی از کشورهای برتر جهان در فراوری و صادرات محصولات کشاورزی است. ما یکی از برترین کشورها در اتحادیه اروپایی در این حوزه هستیم. ما دارای تکنولوژی فضایی، هواپیمایی و خودروسازی منحصربه فردی هستیم. در این حوزه ها می توانیم تحقیق و توسعه و یافته های علمی خود را با ایرانی ها سهیم شویم و در این حوزه ها در سطح استراتژیک با ایران همکاری کنیم.

به سؤال اول بازمی گردم، مشکل با روسیه از خود این کشور ناشی نمی گردد بلکه مسأله اقتدار پوتین در مسکو است. تا زمانی که این اقتدار و رژیم در روسیه باشند، مشکل ادامه خواهد داشت.

خبرنگاران: سپاسگزارم. در پایان اگر نکته دیگری دارید که می خواهید اضافه کنید، بفرمایید.

یوشنکو: با امکان ها و پتانسیل هایی که ایران اکنون در برابر جهان گسترده مرا مجذوب خود نموده است. من معتقد هستم که برای حرکت رو به جلو باید همدیگر را نه تنها فقط به عنوان دو دولت، بلکه دو ملت بشناسیم، تا تحولات جاری در روابط بین دو کشور را به جلو رانیم.

خبرنگاران: از اینکه فرصت را در اختیار ما قرار دادید سپاسگزارم.

بخش دوم فیلم مصاحبه با رئیس جمهور سابق اوکراین

مصاحبه نماینده: عباس اصلانی و علی پوراحمدی