تلسکوپ فضایی جیمز وب شِش دنیا یتیم را در یک ابر درخشان کیهانی کشف کرد - مجله 90 جعبه

سیاره های یتیم یا سیار ه های سرگردان به سیاراتی گفته می گردد که مداری حول یک ستاره تعیین ندارند و بر گرد مرکز کهکشان ها می گردند.

تصور می گردد که این سیاره ها به هنگام شکل گیری منظومه های سیاره ای به بیرون پرتاب شده اند و یا اینکه هیچگاه وابستگی گرانشی به هیچ ستاره ای پیدا ننموده اند.

سیاره های سرگردان در یک سحابی ستاره ساز به نام ان جی سی 1333 (NGC 1333) مشاهده شده که 960 سال نوری از ما فاصله دارد و در یک ابر گاز و غبار بزرگتر به نام ابر مولکولی پرسئوس واقع شده است.

تلسکوپ فضایی هابل قبلاً تصاویری از این سحابی گرفته بود، اما غبار موجود در فضا مشاهده آن را مشکل نموده بود. تلسکوپ جیمز وب اما با دوربین فروسرخ خود توانست از میان غبار سحابی بگذرد و آن را به شکلی شفاف به تصویر بکشد.

درون این سحابی ستارگان تازه متولد شده، کوتوله های قهوه ای (ستار ه های کوچکی که به علت فقدان همجوشی هسته ای در مرکزشان هرگز نتوانستند به خورشید های نورانی تبدیل شوند) و اجرام با جرمی حدوداً 5 تا 10 برابر سیاره مشتری قرار دارند.

این اجسام آسمانی البته کم جرم ترین اجرامی هستند که در دل سحابی فراوری شده اند. فرایند جاری در داخل سحابی معمولاً منجر به تشکیل ستارگانی می گردد که بسیار بزرگ تر از سیاره ها یا کوتوله های قهوه ای هستند.

سحابی ان جی سی 1333

ری جایاوردهانا، اخترفیزیکدان دانشگاه جانز هاپکینز، نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره می گوید: ما از حساسیت بی سابقه تلسکوپ وب در طول موج های فروسرخ برای جستجوی کم نورترین اعضای یک خوشه ستاره ای جوان استفاده کردیم. ما در واقع در پی پاسخگویی به یک سوال اساسی در نجوم بودیم: چگونه جسمی مانند یک ستاره می تواند شکل بگیرد؟.

آدام لانگولد، اخترفیزیکدان در دانشگاه جانز هاپکینز و یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه، در این باره افزود: ما در حال آنالیز محدودیت های فرآیند تشکیل ستاره هستیم. اگر جسمی دارید که شبیه یک سیاره مشتری جوان است، آیا ممکن است در شرایط مناسب به ستاره تبدیل گردد؟ این زمینه مهمی برای درک تشکیل ستاره ها و سیاره ها است.

هرچند به طور معمول ستاره ها از ابرهای گاز و غبار تشکیل می شوند، با این حال نویسندگان این مطالعه می گویند این امکان وجود دارد که اجرام ستاره ای نیز مشابه سیارات شکل بگیرند.

یکی دیگر از از اجرام تازه کشف شده دارای جرم تقریبی پنج مشتری یا حدود 1600 زمین است. دیسک گرد و غباری که این جسم را احاطه نموده نشان می دهد که این جسم همانند یک ستاره شکل گرفته است.

با توجه به اینکه دیسک های گاز و غبار ممکن است سیاره ها را به وجود آورند، ممکن است این شیء سیاره مانند سیاره های کوچکی را نیز تشکیل دهد.

الکس شولز، اخترفیزیکدان در دانشگاه سنت اندروز در بریتانیا و یکی از نویسندگان این مطالعه، در این باره می گوید: اینجا ممکن است مهد کودکی سیاره ای یا یک منظومه سیاره ای مینیاتوری باشد، در مقیاسی بسیار کوچکتر از منظومه شمسی ما.

اخترشناسان که برای مطالعه دقیق این سحابی از ابزار فروسرخ تلسکوپ جیمز وب استفاده نموده اند و می گویند پیروز شده اند یک اتفاق نادر را نیز مشاهده نمایند: یک کوتوله قهوه ای با یک جسم همراه سیاره مانند.

دکتر جایاوردهانا در این باره می گوید: احتمالاً چنین جفتی، مانند سیستم های ستاره ای دوتایی، از تکه تکه شدن ابر در هنگام انقباض شکل گرفته است.

وی افزود: تنوع سامانه هایی که فضا فراوری نموده است قابل توجه است و ما را وادار می نماید تا مدل های خود را از شکل گیری ستاره ها و سیاره ها اصلاح کنیم.

سیاره های سرگردان حدود 10 درصد از اجرام آسمانی درون سحابی مورد مطالعه را تشکیل می دهند. این اجرام اسرارآمیز در سراسر کهکشان راه شیری وجود دارند، اما تعدادشان زیاد نیست.

نگاره فرضی از یک سیاره سرگردان با میزان ای مشابه سیاره مشتری

دانشمندان می گویند اجرام آسمانی کشف شده که اندکی بزرگ تر از سیاره مشتری هستند، اطلاعاتی منحصر به فرد را درباره چگونگی شکل گیری ستارگان و سیارات در سراسر کیهان در اختیار دانشمندان می گذارند.

تیم محققان قصد دارند در آینده بر این متمرکز گردد که چگونه چنین اجرامی می توانند منظومه های سیاره ای کوچک خود را تشکیل دهند.

تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن ناسا که در مه 2027 به فضا پرتاب خواهد شد می تواند صدها سیاره سرگردان را پیدا نموده و به ستاره شناسان یاری کند تا اسرار این دنیا های مرموز را کشف نمایند.

تصاویر تازه بخشی از یافته های مطالعه ای هستند که به تازگی در نشریه علمی Astronomical منتشر شده اند.

منبع: یورونیوز