جلسه آنالیز الزامات و چالشها و راهکارهای توسعه گردشگری سلامت برگزار گردید - مجله 90 جعبه

بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در این جلسه با تشریح فعالیتهای مرکز پژوهشهای مجلس در آنالیز لایحه برنامه هفتم توسعه گفت: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی براساس وظایف تعریف شده خود، علاوه بر مجلس شورای اسلامی، به سایر نهادهای دولتی و حاکمیتی راه حل و مشورت ارائه می دهد و به همین دلیل نیز کوشش می نماید از پنجره فرصت برنامه هفتم توسعه استفاده کند و با ورود به موضوعاتی که برای کشور حائز اهمیت است، نتایج آنالیز های کارشناسی خود را در اختیار مجلس شورای اسلامی و سایر نهادها قرار دهد.

وی با اشاره به جایگاه جهانگردی سلامت در برنامه هفتم توسعه گفت: در ماده 72 لایحه برنامه هفتم توسعه به موضوع جهانگردی سلامت پرداخته شده و دولت در این زمینه عایدی سالیانه 2 میلیارد یورو را هدف خود قرار داده است.

نگاهداری جایگاه ایران در حوزه جهانگردی سلامت را به نسبت پتانسیل ها و ظرفیت های موجود در کشور نامناسب ارزیابی کرد و اضافه کرد: امروزه پنجره فرصت های مناسبی برای توسعه جهانگردی سلامت در کشور به وجود آمده است که می تواند به تبدیل شدن ایران به عنوان یکی از مقاصد اصلی جهانگردی سلامت منطقه یاری کند.

وی پیرامون اینکه جلسه آنالیز الزامات و چالشها و راه حلهای توسعه جهانگردی سلامت برگزار گردید، گفت: با افزایش سطح رفاه جامعه، مردم برای کسب خدمات پزشکی و درمانی حاضر به پرداخت هستند. بعلاوه هزینه خدمات پزشکی در کشورهایی مانند ایران نسبت به خیلی از کشورها کمتر است و این موضوع زمینه را برای جذب جهانگردان سلامت به کشور فراهم می نماید. علاوه بر موارد قبلی، آنالیز ها نشان می دهد که جمعیت بیشتر جوامع در حال حرکت به سوی سالمندی است و این نکته هم پنجره فرصتی مناسب برای جذب جهانگردان سلامت است.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از ویژگی های یک حکمران خوب، این است که به موقع فرصت های توسعه و پیشرفت را شناسایی کند و بتواند آنها را تا مرحله اجرا راهبری کند.

نگاهداری جهانگردی سلامت را یکی از فرصت های پیش آمده برای توسعه کشور دانست و گفت: ایران پتانسیل مناسبی در حوزه نیروهای متخصص و ارائه خدمات پزشکی دارد و این پتانسیل ها وقتی در معرض انتخاب و تجربه جهانگردان سلامت قرار می گیرند، علاوه بر کسب منافع مالی، موجب تقویت و شناسایی نقاط ضعف و قوت نظام سلامت و پزشکی کشور می گردد.

یحیی نقی زاده محجوب، مدیر کل نظارت و ارزیابی خدمات جهانگردی وزارت میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی در این نشست گفت: پس از گذشت حدود 15 سال که جهانگردی سلامت به عنوان یک سرفصل در حوزه جهانگردی و سلامت کشور مطرح شده، همچنان فرصتهایی که در این حوزه وجود دارد، بیشتر به عنوان تهدید شناخته شده است و دلیل این موضوع ریشه در سیاست های بخشی نگری نهادهای مختلف و بعلاوه عدم توجه به این مقوله در سیاست های کلان کشور دارد.

وی تأکید کرد: برترین راه برای توسعه جهانگردی سلامت کشور، تهیه و تدوین یک قانون جامع در این حوزه است؛ به طوری که در این قانون حدود وظایف و اختیارات دستگاه های مختلف به خوبی معین گردد. چنین اقدامی موجب انسجام میان نهادهای مختلف و از بین رفتن نگاه های بخشی به این حوزه می گردد.

مدیر کل نظارت و ارزیابی خدمات جهانگردی وزارت میراث فرهنگی، گفت : در حوزه جهانگردی سلامت علی رغم وجود پتانسیل های مناسب در داخل کشور و بعلاوه ظرفیت پذیرش از کشورهای همسایه، این نگرانی وجود دارد که تصویب یک قانون اشتباه موجب گردد که وظایف و کارویژه های دستگاه های مختلف به درستی معین نگردد و فرصت های این حوزه به تهدید و چالش تبدیل شوند.

حسین نیکونام، رئیس جامعه جهانگردی سلامت در این نشست عنوان نمود: بزرگترین چالش پیش روی توسعه جهانگردی سلامت، عدم اجرای قانون به وسیله دستگاه های دولتی است و در این حوزه در بدنه کارشناسی و ستادی دستگاه های دولتی، تعارضات منافع متعددی میان بخش ها و نهادهای مختلف وجود دارد.

نیکونام ادامه داد: سه وزارتخانه امورخارجه، بهداشت و میراث فرهنگی در حوزه جهانگردی سلامت نقش دارند و برای حل مشکل ناهماهنگی میان دستگاهی، ضروری است موضوع جهانگردی سلامت از سوی رئیس جمهور یا یکی از معاونان رئیس جمهور راهبری و راهنمایی گردد.

دیاکو عباسی، دبیر شورای راهبری جهانگردی سلامت در این جلسه با تشریح جایگاه این شورا در حوزه جهانگردی سلامت گفت: حدود 7 سال است که بازیگران دولتی و اصلی در حوزه جهانگردی سلامت در شورای راهبری جهانگردی سلامت کنار هم جمع شده اند، اما تا کنون آنطور که باید این شورا اثربخشی و کارایی لازم را نداشته و ضروری است در سطوح کلان اداره کشور، جایگاه حاکمیتی و قانونی این شورا در حوزه تصمیم سازی و سیاست گذاری ارتقا یابد.

عباسی بعلاوه ضعف اصلی حوزه جهانگردی سلامت کشور را عدم توجه به بازاریابی و سرمایه گذاری در این عرصه دانست و گفت: کشور ما به صورت بالقوه بازارهای جهانگردی سلامت مناسبی در منطقه و حتی کشورهای سایر منطقه ها جهان دارد، اما نتوانسته ایم در حوزه توسعه بازار جهانگردی سلامت، سرمایه گذاری کنیم. در این راستا توجه به برندسازی، تدوین برنامه های راهبردی و تخصیص بودجه برای بازاریابی و تبلیغات بازرگانی می تواند در جلب جهانگردان سلامت اثرگذار باشد.

محمد پناهی، دبیر کمیته جهانگردی سلامت استان تهران توضیح داد: مهمترین راهبردی که مرکز پژوهش ها می تواند تحقق آن را پیگیری کند، تقویت جایگاه قانونی و تصمیم گیری شورای راهبری جهانگردی سلامت و لازم الاجرا شدن مصوبات آن است.

وی گفت: تغییرات مدیریتی متعدد و تغییر رویکرد در سطح کلان دستگاه ها، باعث تاخیر در اجرای فرآیندهای اداری و تضعیف فعالیت های حوزه جهانگردی سلامت می گردد.

پناهی ظرفیت جهانگردی تندرستی کشور را یک فرصت مناسب برای حوزه جهانگردی کشور دانست و گفت: ایران با داشتن قدمت هفت هزار ساله در حوزه طب ایرانی، ظرفیتهای بی بدیلی برای توسعه جهانگردی تندرستی دارد و در مواردی مانند مزاج شناسی، چشمه آب های معدنی، بیابان درمانی و نمک درمانی می توانیم زمینه های ترویج جهانگردی تندرستی را در کشور ایجاد کنیم.

جلال نائلی، دبیر انجمن خدمات بین الملل سلامت در این نشست عنوان نمود: به موضوع جهانگردی سلامت اولین بار در برنامه چهارم توسعه اشاره شده است و از آن موقع تا به امروز، چالش اصلی این حوزه آن است که سیاست ها به درستی تعریف نشده اند و در جاهایی که سیاست های مناسبی اتخاذ شده است، از سوی دستگاه های مختلف اجرایی و عملیاتی نشده است.

وی موضوع نظارت را یکی از الزامات حوزه جهانگردی سلامت دانست و اضافه کرد: این نظارت باید در دو حوزه نظارت بر مراکز درمانی و نظارت بر مراکز و گروه های جذب جهانگرد سلامت صورت گیرد.

نائلی عنوان نمود: ضروری است به وسیله تدوین قوانین و آیین نامه های اجرایی مصوب، وظایف سه وزارتخانه ذی ربط در این حوزه به خوبی معین گردد و برنامه هفتم توسعه برخلاف برنامه های توسعه گذشته، بتواند موجب ارتقای جایگاه جهانگردی سلامت در کشور گردد.

شهلا نقدی، کارشناس اداره جهانگردی سلامت وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در مورد توسعه جهانگردی سلامت گفت: یکی از برنامه های این وزارتخانه، توجه به بحث آموزش و تعریف فرآیندهای پذیرش در مراکز درمانی سراسر کشور جهت ارائه خدمات به جهانگردان سلامت است.

نقدی ادامه داد: کوشش برای تعامل و همکاری با وزارتخانه میراث فرهنگی و سایر نهادها برای تشکیل جلسات شورای راهبری جهانگردی سلامت به صورت مستمر یکی دیگر از اقدامات وزارت بهداشت در این حوزه بوده است.

اسماعیل برات، معاون دفتر نظارت و ارزیابی خدمات جهانگردی وزارت میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی در این جلسه خاطرنشان کرد: بحث جهانگردی یکی از مباحث حساس در تمامی کشورهاست که بازار آن با کوچک ترین تغییرات و تحولات مختلف سیاسی، مالی و زیست محیطی تحت تاثیر قرار می گیرد.

برات با اشاره به تشکیل شورای راهبری جهانگردی سلامت در کشور اضافه کرد: از سال 92 موضوع تشکیل شورای راهبری جهانگردی سلامت مطرح شده است که هدف آن ایجاد هماهنگی بین بخشی و نهادی میان سه وزارتخانه فعال در این عرصه است و این شورا کوشش می نماید هماهنگی های لازم را برای پیشبرد اهداف مرتبط با جهانگردی سلامت انجام دهد.

حرمت الله رفیعی، مدیر عامل انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در این نشست توضیح داد: متولی اصلی حوزه جهانگردی کشور، وزارت میراث فرهنگی است و مفهوم جهانگردی، مقدم بر مفاهیمی چون سلامت و طبیعت گردی است ؛ در واقع فعالیت و تصمیم گیری وزارت میراث فرهنگی و جهانگردی باید مقدم بر فعالیت سایر وزارتخانه ها باشد.

رفیعی گفت: در جهان ده ها حوزه گوناگون جهانگردی مانند سلامت، مذهبی، دریایی و ورزشی وجود دارد که متولی و نهاد هماهنگ نماینده تمام این حوزه ها حوزه جهانگردی است.

محمد گنج خانلو، رئیس هیات مدیره انجمن حرفه ای مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی با اشاره به تعدد نهادهای تصمیم گیر در موضوع جهانگردی کشور، عنوان نمود: به عنوان نمونه دخالت معاونت های زائرین استانداری های چند استان در حوزه جهانگردی، یکی از مسائل و مسائل موجود در این استان هاست.

وی در بخشی از سخنان خود گفت: توجه به موضوع تقویت بازاریابی و جذب جهانگردان سلامت باید به طور ویژه از سوی وزارت امور خارجه پیگیری گردد. در این راستا ایجاد معاونت دیپلماسی جهانگردی در وزارت امور خارجه یکی از پیشنهادهایی است که می تواند از سوی این وزارتخانه مورد آنالیز قرار گیرد.

علیرضا کاظمی وفا، مدیر اجرایی جامعه هتلداران استان تهران در این جلسه با اشاره به عدم هماهنگی نهادی میان بخشهای مختلف گفت: هنوز بطور دقیق، وظایف نهادها و وزارتخانه های مؤثر در این حوزه معین نشده است؛ در حالی که در حوزه جذب و پذیرش جهانگرد سلامت، تمام دستگاه ها و وزارتخانه های ذی ربط باید تحت راهبری وزارت میراث فرهنگی فعالیت نمایند و این وزارتخانه باید مرجع و متولی اصلی جهانگردی سلامت در کشور باشد.

کاظمی وفا بعلاوه عنوان نمود: هنوز در کشور ما به این جمع بندی نرسیده ایم که نگاه ما به مقوله جهانگردی، یک نگاه فرهنگی اجتماعی باشد یا یک نگاه سیاسی و معین کردن چنین سیاستها و نگرشهایی، باید در سطوح کلان سیاستگذاری کشور صورت بگیرد.

محمد شهاب شهبازیان، مدیر عامل پلتفرم اتاقک نیز در این نشست تعدد نهادهای تصمیم گیر در حوزه جهانگردی سلامت را چالش اصلی این عرصه دانست و گفت: شرکتهای خصوصی ایرانی توان و قدرت کافی برای فعالیت در حوزه برندسازی و بازاریابی در سایر کشورها ندارند و نگاه جهانگردان سایر کشورها به ایران، بیشتر سیاسی است.

محمد فرزاد میرزایی، مدیر کل جهانگردی منطقه ها آزاد و ویژه مالی در این جلسه عنوان نمود: آنالیز روند روبه رشد جذب جهانگرد در منطقه ها آزاد نشان می دهد که در آینده نزدیک، متولی اصلی حوزه جهانگردی کشور، منطقه ها آزاد خواهد بود. منطقه ها آزاد می توانند بستر مناسبی برای توسعه جهانگردی سلامت باشند و ظرفیت های بالقوه ای مانند نیروهای متخصص، تخت های بیمارستانی، دهکده های جهانگردی سلامت و زیرساختهای مناسب این منطقه ها، اهمیت آنها در بحث توسعه جهانگردی سلامت را دوچندان نموده است.

علیرضا قیومیان، نماینده پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا در این نشست با اشاره به الزامات قانونی حضور جهانگردان سلامت در کشور عنوان نمود: یکی از مسائلی که بعضا برای جهانگردان سلامت به وجود می آید، اقامت غیرقانونی آنان در کشور است که تشخیص این امر طبق قانون برعهده پلیس گذرنامه است، این در حالی است که در شورای راهبری جهانگرد سلامت جایگاهی برای عضویت پلیس گذرنامه دیده نشده است و این عدم حضور، باعث بروز بعضی ناهماهنگی ها در فرآیند پذیرش جهانگردان سلامت شده است.

قیومیان گفت: طبق آمارهای موجود در سامانه پلیس گذرنامه، سال گذشته حدود 10 هزار ویزای درمانی در کشور به ثبت رسیده است، اما آنالیز های دقیق تر و مشاهدات مختلف نشان می دهد که آمار جهانگردان سلامت بیشتر از این میزان است و ضروری است یک سامانه یکپارچه برای پایش و رصد جهانگردان سلامت و ورود و خروج آنها طراحی گردد.

رضا لاری پور، مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی کشور در این نشست با بیان اینکه ارائه بخش درمانی جهانگردان سلامت منحصرا در حیطه وظایف وزارت بهداشت است، اضافه کرد: در این خصوص باید به این نکته توجه کرد که وظیفه وزارت بهداشت در حوزه جهانگردی سلامت، نظارت و اعتباربخشی به درمان جهانگردان سلامت است که آنالیز ها نشان می دهد در این حوزه وظیفه خود را به درستی انجام داده است.

وی پیشنهاد سازمان نظام پزشکی برای ساماندهی حوزه جهانگردی سلامت را طراحی یک سامانه جامع رتبه بندی پزشکی خاطرنشان کرد و گفت: در این سامانه، رتبه بندی پزشکان و خدمات دهندگان حوزه پزشکی براساس عملکرد آنان به صورت عمومی در دسترس همگان قرار می گیرد و تمام فعالیت های این حوزه شناسنامه دار می گردد و جهانگردان سلامت بدون هیچ گونه واسطه گری و دلالی می توانند خدمت مورد نظر خود را دریافت نمایند.

در خاتمه این نشست مقرر شد مجموعه مباحث و پیشنهادهای مطرح شده و سایر گزارشات تفصیلی نمایندگان دستگاه های اجرایی و فعالان بخش خصوصی جمع آوری گردد و همزمان با آنالیز لایحه برنامه هفتم توسعه در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی، این پیشنهادها به وسیله دفاتر تخصصی و کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس در اختیار نمایندگان مجلس قرار گیرد.