سردرگمی بورس بازان در گرداب تصمیمات - مجله 90 جعبه

به گزارش دنیای اقتصاد، از این رو همان طور که انتظار می رفت واکنش هیجانی روز سه شنبه بورس بازان به طرح تزریق 24هزار میلیارد تومانی به بازار سهام ادامه نیافت و مجددا صف های فروش کل بازار را دربرگرفت. البته در روز سه شنبه نیز شاخص کل به واسطه رشد تقاضا در سهام گروه های بزرگ سبز شده بود و در کلیت بازار نشانه ای از تغییر جدی تقاضا مشاهده نمی شد. به هر روی معاملات هفته منتهی به 25 فروردین نیز با افت 5/ 0درصدی شاخص کل دنبال شد تا سومین هفته منفی بورس در سال جدید ثبت گردد.

تنها شاخص کل نبود که روز چهارشنبه تغییر جهت داد. سهامداران خرد نیز که روز سه شنبه پس از دوری دو ماهه مجددا در زمین خرید سهام فعال شده بودند، دیروز مجددا فروشنده شدند و این بار با قدرت بیشتری راه خروج را در پیش گرفتند. از این رو روز چهارشنبه سهامی به ارزش 550میلیارد تومان در بورس تهران از سبد سهامداران خرد به پرتفوی حقوقی ها منتقل شد و پانزدهمین هفته متوالی خروج این دسته از بازیگران بورسی رقم خورد. به این ترتیب واکنش هیجانی بورس بازان به طرح تزریق 24هزار میلیارد تومان از طریق انتشار اوراق توسط هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذاری مجددا جای خود را به دلسردی داد و دامنه نامتقارن قیمت ها باز هم سرمایه ها را در صف های سنگین فروش قفل کرد. روز چهارشنبه تنها دو سهم بودند که شاهد مازاد تقاضا و تشکیل صف خرید بودند. بررسی ها نشان می دهد در جریان معاملات روز چهارشنبه بورس تهران، از کل 335 نماد معامله شده، 30 نماد (9درصد) با قیمت انتهای مثبت و 177 نماد (53درصد) با قیمت انتهای منفی بودند. این در حالی بود که تنها 2 نماد (6/ 0درصد) شامل ساراب و سدشت صف خرید به ارزش 8/ 14 میلیارد تومان تشکیل دادند. در مقابل 269 نماد (80درصد) با صف فروشی به ارزش 2369 میلیارد تومان روبرو بودند.

اما سوالی که شاید ذهن خیلی از سهامداران را همچنان به خود مشغول کرده، آینده این بازار است؟ افت قیمت ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ چه ریسک و فرصت هایی پیش روی بازار واقع شده است و در این شرایط چه گروه هایی از پتانسیل بیشتری برای خرید برخوردارند؟

گرچه برخی تحرکات مثبت، شاخص کل بورس را در انتها معاملات روز سه شنبه پس از چند روز متوالی سبز کرد اما این سبزپوشی دوام چندانی نداشت و دیروز بازار به فرایند منفی روزهای قبل خود بازگشت. کارشناسان بازار سرمایه هفته آینده را نیز همین گونه پیش بینی می کنند و معتقدند با توجه به عدم تغییر سیاست دامنه نوسان نامتقارن، ابهامات مذاکرات هسته ای و همچنین نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری انتظار نمی رود شرایط بازار تغییر خاصی داشته باشد.

استمرار شرایط فعلی بازار در هفته آینده

سیدامیر اعتمادی، کارشناس بازار سرمایه: شرایط فعلی بازار چندان قابل پیش بینی نیست و به دلایلی نمی توان مانند گذشته از فرایند بازار تحلیل داشت. ما مفروضاتی داریم که بر اساس آن مفروضات پیش بینی ها و تحلیل هایمان را انجام می دهیم اما اکنون با ایجاد دامنه نوسان نامتقارن که تصمیم غلطی بود و از همان ابتدا کارشناسان بر نادرست بودن آن تاکید داشتند، مفروضات ما به هم ریخته است. الان یک منفی2 گذاشته اند و یک مثبت6 که نمی گردد با این شرایط تحلیل کرد. اینکه شرایط بازار الان اینگونه است به دلیل اجرای سیاست غلط دامنه نوسان نامتقارن است که متاسفانه با وجود همه انتقادی که به آن می گردد و اشکالاتی که برای بازار به وجود آورده است فکری هم برایش نمی کنند. با برداشته شدن دامنه نوسان نامتقارن شرایط بازار به مراتب بهتر از شرایط کنونی خواهد شد. شاید دامنه نوسان نامتقارن برای چند روز توانست جلوی نزول قیمت ها را بگیرد اما در بلندمدت باید به فکر حذف یا افزایش دامنه نوسان بود، زیرا دامنه نوسان خود به ایجاد هیجان و تشکیل صف های خرید و فروش در بورس دامن می زند و فضای تحلیلی بازار سرمایه را تخریب می کند با این شرایط بازار پیش نمی رود. باید هرچه سریع تر این تصمیم غلط اصلاح گردد تا بازار بتواند راه خود را پیدا کند.

با شرایطی که اکنون وجود دارد شرایط سهم ها به جایی نمی رسد که آنقدر جذاب شوند تا سهامداران برای خرید ورود کنند و سهم را بخرند. با اجرای دامنه نوسان نامتقارن هم نقدشوندگی بازار از بین رفته است. قرار بود با این تصمیم شاخص پایین نیاید تا بعدا برای آن فکری کنند! هفته آینده هم مثل این هفته کم حجم خواهد بود و نقدشوندگی پایین سهم ها پیش بینی می گردد. برای هفته بعد هم در همین شرایط هستیم اما نکته ای که وجود دارد این است که چون در نرخ های جهانی رشد خوبی وجود داشته و از سوی دیگر دلار هم خیلی پایین نیامده و در کانال 24 یا 25 هزار تومان در نوسان است، ارزندگی سهم ها همچنان پابرجاست. امیدوارم شرایط به جایی برسد که اوضاع بازار سرمایه بهتر گردد و شاخص به سمت بالا حرکت کند. در کل شرایط هفته آینده بازار را نوسانی می بنیم.

بهبود شرایط بانک ها و صنایع صادراتی بعد از مذاکرات برجامی

علیرضا کاهدی، کارشناس بازار سرمایه: به نظر می رسد تا انتخابات ریاست جمهوری و معین شدن رئیس دولت بعدی شرایط بازار همین باشد و شاخص کل همچنان منفی پیش برود. بنابراین بازار فعلا چشم انداز مثبتی ندارد. در این میان بانک ها احتمالا به دلیل برجام شرایط بهتری داشته باشند. البته اگر اخبار مثبت بیشتری بیاید سهام بانک ها احتمالا تکان هایی بخورند. صنایع صادراتی هم از به نتیجه رسیدن مذاکرات منتفع خواهند شد. اکنون به خاطر وجود تحریم ها حدود 20 درصد هزینه که مربوط به هزینه مبادلات است به آنها تحمیل شده که اگر تحریم ها برداشته گردد برای این صنایع هم اوضاع عوض می گردد و این 20 درصد اضافه هزینه به جیب آنها برمی گردد. این 20 درصد، هزینه های اضافه است که به آنها تحمیل شده و اگر خبرهای خوب برجامی بیاید و تحریم ها رفع شوند روی سودآوری آنها اثر دارد و بازار آن را تنظیم خواهد کرد اما این اتفاق مستلزم آن است که برجام به جایی برسد. البته به نظر می رسد خبرهای خوبی هم در راه است.

از سوی دیگر نمی توان برای اصلاح شاخص نقطه خاصی را درنظر گرفت چون این داستان انتها ندارد و حتی الان صحبت از نزول بیشتر شاخص هم می گردد. بر اساس محاسبات P/ E باید به 9 تا 10 برمی گشت اما الان خیلی بالاتر از این رقم هاست. در کل می توان گفت به نظر می رسد که بازار سهام در انتظار معین تکلیف نتیجه مذاکرات مربوط به برجام و انتخابات ریاست جمهوری است تا بعد از معین شدن این مسائل جهت خود را معین کند.

بازار کم نوسان

شایان کرمی، کارشناس بازار سرمایه: با توجه به اینکه فرایند دلار باثبات شده و چشم انداز سیاسی هم مثبت است، به ویژه به دلیل مذاکراتی که در وین اجرا شده است و همچنین قرارداد 25 ساله ایران و چین و همچنین در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری، فضای بازار سرمایه هم کمی مثبت و هم کمی مبهم است. به همین دلیل فعلا چشم انداز رشدی در بورس اوراق دیده نمی گردد. به ویژه به دلیل دامنه نوسان نامتقارنی که گذاشته اند جذابیت نوسان گیری به مراتب کاهش پیدا کرده و شاهد ورود نقدینگی معنادار به بازار نیستیم. اینها نشان می دهد که سرمایه گذارها همچنان اعتقادی به خرید سهام ندارند. بنابراین به نظر می رسد هفته آینده هم بازار فرایند کم نوسانی را دنبال کند.

اکنون به نظر می رسد آن دسته از شرکت هایی که سود مجمع پرداخت می کنند و P/ E به نسبت مناسب تری دارند (به خصوص که در شرایط فعلی فرایند قیمتی کامودیتی ها نیز بهتر شده است) بیشتر مدنظر بازار قرار می گیرند. چون سهامداران به دید اینکه در مجمع شرکت و سود سالانه دریافت کنند به خریداری آنها می پردازند. کما اینکه می بینیم گروه فلزی مثل فولاد و مبارکه یا برخی شرکت ها مثل گروه پتروشیمی معاملات نسبتا بهتری دارند و افت قیمت چندانی را مشاهده نمی کنند. البته که رشد چندانی هم ندارند. بنابراین به نظر می رسد اگر کسی بخواهد سهامی هم بخرد با توجه به شرایط فعلی بازار این گروه هایی که سود مجمع تقسیم می کنند و P/ E مناسبی دارند بیشتر مورد توجه قرار گیرند. در مقابل نیز برخی گروه ها مثل خودرویی ها خیلی مورد استقبال بازار نیستند. فعلا تا فصل انتخابات ریاست جمهوری به نظر نمی رسد که شاهد ورود نقدینگی به بازار باشیم چون بازار در حال تحلیل مسائلی چون کاندیداهای احتمالی، تیم مالی آنان، سیاست های مالی دولت آینده و حدس و گمان هایی از این دست است و چون سرمایه هم ترسو است فعلا تا معین تکلیف انتخابات ریاست جمهوری شاهد ورود نقدینگی به بازار نخواهیم بود.

پیشروی پتروشیمی ها و فولادی ها

محمد گرجی آرا، تحلیلگر بورس: بازار سهام در نوسانی ترین حالت ممکن به سر می برد. نوسان این روزهای بورس از مسائل مختلفی نشات می گیرد. در هفته پیش رو به دلیل تنش های سیاسی احتمالی ممکن است بازار باز هم با نوسانات جدیدی روبرو گردد. گرچه با جمع شدن صفوف فروش در نمادهای بزرگ تر ممکن است اتفاقات مثبتی در بازار نمادهای کوچک تر نیز به وجود آید و شرایط این نمادها بهبود یابد اما نمی توان انتظار رشد قیمت ها از سوی نمادهای کوچک تر را داشت. این شرایط در مورد نمادهای بزرگ تر نیز صادق است، اما به دلیل جذابیت فعلی قیمت سهام احتمال رونق بازار این دسته سهام دور از انتظار نیست. با همه این اوصاف سهم هایی که از تقسیم سود مناسبی (با افق تیرماه) برخوردارند برای خرید جذابیت خاصی دارند و به نظر می رسد بازار به زودی روی این سهم ها فعال گردد. پتروشیمی ها، برخی سهم های فولادی، هلدینگ های چند رشته ای صنعتی و شرکت های سرمایه گذاری که تقسیم سود مناسبی دارند در حال حاضر بهترین گزینه برای سرمایه گذاری هستند.

هر اقدامی که سیاست گذار بورسی از مرداد سال گذشته (از جمله اجرای دامنه نوسان نامتقارن، تغییر در میزان خرید صندوق های درآمد ثابت، محدود کردن حقوقی ها و...) برای بهبود بازار سهام انجام دادند بازار نسبت به این اقدامات واکنش منفی نشان داده است. به طوری که حتی اگر در این ماه ها بورس تهران بدون متولی نیز اداره می شد همین نتایج حاصل می شد و شاخص نسبت به شرایط فعلی با ریزش بیشتری روبرو نمی شد. سیاست گذار بورسی با اصرار بر اجرای برخی سیاست های اشتباه، هزینه اصلاح قیمت ها را افزایش داد. از مرداد 99 تا امروز سیاست های مقطعی، غیر اصولی و دستوری بر بازار حاکم شده اما بازار در مقابل این سیاست گذاری ها مقاومت کرده و جهتی که باید طی میکرد را رفته است. بر این اساس، بورس بازان باید بدانند سرمایه گذاری خود را بر مبنای جلسات سیاست گذاران پایدار نکنند. این شرایط در بازارهای موازی نیز بر همین روال است و به دلیل شرایط غیر قابل پیش بینی سیاست داخلی و خارجی کشور، همه سرمایه گذارها در بلاتکلیفی به سر می برند.

شاخص بیشتر از این سقوط نمی کند

حسن برادران هاشمی، کارشناس سهام: بازار روز سه شنبه تحت تاثیر خبر تزریق 24 هزار میلیارد نقدینگی با افزایش حجم تقاضا در نمادهای شاخص ساز روبه رو شد و در نهایت رشد 18 هزار واحدی شاخص را رقم زد اما همان طور که بارها در مورد سیاست گذاری های بورسی تاکید کرده ام همه تدابیری که برای بازار سهام اتخاذ شده به صورت مقطعی و مسکن وار بر این بازار پر حاشیه تاثیر داشته است به طوری که روزگذشته با وجود وعده سیاست گذار، مبنی بر بهبود شرایط بازار سهام، شاخص فرایند نزولی در پیش گرفت. در چند ماه اخیر مسوولان برای کنترل بورس تهران دست به دامن حقوقی ها شدند اگر چه این سیاست در برخی مواقع به صورت کوتاه مدت فرایند معاملات را تغییر داده اما با توجه به این موضوع که حقوقی ها نیز از منابع مالی زیادی برای کنترل بازار برخوردار نیستند هرگز نتوانستند این فرایند را ادامه دهند از این رو بازار در برخی مواقع نوسانات عمیقی را تجربه کرده است.

بازار سهام این هفته همراه با معاملات کم رمق و با افت شاخص دنبال شد به طوری که غیر از روز سه شنبه که کمی اوضاع بهتر بود در سایر روزهای هفته شاهد بازاری کم هیجان با حجم معاملات کم و صف های فروش در بیشتر نمادهای بازار بودیم که یکی از دلایل اصلی آن را می توان اجرای دامنه نوسان نامتقارن منفی 2 و مثبت 6 ذکر کرد. همان گونه که پیش بینی می شد این طرح به شدت موجب کاهش نقدشوندگی در بازار سهام شده است و ادامه آن می تواند موجب خروج بیشتر سرمایه از بازار گردد. از دیگر عوامل می توان به مذاکرات اجرا شده در حوزه سیاسی پیرامون احیای برجام میان ایران و طرف های اروپایی اشاره کرد که در صورت موفقیت آمیز بودن می تواند موجب کاهش نرخ دلار گردد، از این رو به نظر می رسد گروهی از فعالان ترجیح می دهند تا معین شدن نتیجه آن نظاره گر بازار باشند. از دیگر خبرهای این هفته طرح جدید سازمان بورس در رابطه با صدور مجوز فروش اوراق بدهی برای هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذاری جهت استفاده از نقدینگی آن برای خرید سهام بود که البته نحوه اجرای آن با ابهام همراه است و به نظر نمی رسد در کوتاه مدت موثر باشد. با وجود موارد فوق به نظر می رسد بازار سهام افت اصلی را پشت سر گذاشته است و اصلاح زیاد بعید به نظر می رسد. از نظر تکنیکالی نیز شاخص در محدوده یک میلیون و 200 هزار واحد با حمایت خوبی روبرو است. در واقع مشکل اصلی این روزهای بازار ضعف جبهه خریداران است وگرنه در طرف فروش نشانه های اشباع فروش دیده می گردد. اگر خواسته باشیم پیش بینی برای هفته آینده داشته باشیم به نظر می رسد بازار متعادل تری همراه با افزایش حجم معاملات را نسبت به این هفته ببینیم، هرچند نمی توان انتظار تغییر مهم در کوتاه مدت داشت اما با توجه به گزارش های خوب شرکت ها به نظر می رسد خرید در قیمت های کنونی با دید حداقل میان مدت کم ریسک و منطقی به نظر می رسد.