آلودگی هوا سالانه چند ایرانی را می کشد: 30 هزار یا 41 هزار نفر؟
به گزارش مجله 90 جعبه، درباره اینکه آلودگی هوا سالانه جان هزاران انسان را در ایران می گیرد، هیچ کس تردیدی ندارد. اما درباره رقم دقیق قربانیان آلودگی، تفاوت های آماری زیادی به چشم می آید؛ تفاوتی در حدود 12 هزار نفر. در جهان هم بر اساس آخرین پژوهشی که مؤسسه مکس پلانک آلمان کمتر از یک سال پیش منتشر کرد، اعلام شد آلودگی سالانه جان 9 میلیون نفر را در سراسر جهان می گیرد.
به گزارش شرق؛ بر اساس یافته های این مطالعه، در مقایسه با سایر عوامل مرگ زودرس، آلودگی هوا سالانه 19 برابر مالاریا، 9 برابر ایدز و سه برابر الکل قربانی می گیرد. روز گذشته و هم زمان با روز هوای پاک، مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران خاطرنشان کرد سالانه 30 هزار نفر بر اثر آلودگی هوا در کشور جان خود را از دست می دهند.
با این حال، یک روز قبل تر رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، آماری متفاوت ارائه داد و گفت: روبروه طولانی مدت با آلاینده ذرات معلق PM 2،5 در کشور سالانه باعث بروز 41 هزار و 700 مورد مرگ زودرس می شود.
این میزان از تفاوت آمار ها درباره قربانیان آلودگی هوا، اگرچه زیاد است و صحبت از مرگ 11 هزار و 700 نفر است، اما در اصل داستان و کشندگی آلودگی و خطرات آن برای سلامتی و جان انسان تفاوتی ایجاد نمی کند. هر ساله و هم زمان با دی ماه که روز بیست و نهم آن به نام هوای پاک ثبت شده است، آلوده ترین روز های سال در تهران و کلان شهر های دیگر از راه می رسند.
سال جاری هم دی ماه رکورد های زیادی را جابه جا گرد؛ به گونه ای که تا روز 27 دی، برای شهر تهران 13 روز شرایط ناسالم و 11 روز ناسالم برای گروه های حساس به ثبت رسیده است و بر اساس آمار های موجود، دی 99 آلوده ترین ماه از منظر آلودگی هوا در 10 سال گذشته در شهر تهران ثبت شد.
این خبر را احمد طاهری، مدیر واحد سنجش و نگهداری شرکت کنترل کیفیت هوا، خاطرنشان کرد و گفت: در این ماه، بر اساس شاخص کیفیت هوای گزارش شده برای شهر تهران، 13 روز در شرایط ناسالم و 11 روز ناسالم برای گروه های حساس به ثبت رسیده است.
اگرچه تغییرات ایجاد شده در نحوه محاسبه شاخص در سال جاری و سخت گیرانه تر شدن حدود مجاز نیز در افزایش تعداد روز های ناسالم نقش داشته است، اما حتی اگر با دستورالعمل و حدود مجاز سابق نیز شاخص کیفیت هوا در دی ماه سال 99 را محاسبه کنیم، 9 روز ناسالم و 14 روز ناسالم برای گروه های حساس را نشان می دهد.
بر اساس اطلاعات ثبت شده شاخص کیفیت هوا، از دی ماه 89 تا به امروز هیچ گاه تعداد روز های ناسالم در یک ماه به 9 روز بر اساس دستورالعمل سابق و به 15 روز بر اساس دستورالعمل جدید نرسیده است. همچنین بر اساس این اطلاعات، آذر 89 با 11 روز ناسالم، شرایط بدتری از دی ماه 99 داشته است.
همه این ها در حالی است که به دلیل شرایط ایجادشده به دلیل بیماری کرونا، الگوی حمل ونقل در شهر تهران دستخوش تغییراتی شده است که افزایش تردد ناوگان سواری در ساعات مجاز تردد و عدم تردد ناوگان حمل ونقل در بازه ساعتی 21 تا چهار صبح اجرا می شود، اما شرایط جوی از جمله کاهش ارتفاع لایه مرزی، پایداری جوی و عدم وزش باد با سرعت قابل ملاحظه، انباشت آلاینده مذکور در سطح شهر را به همراه داشته است. این بخش دیگری از صحبت های مدیر واحد سنجش و نگهداری شرکت کنترل کیفیت هوا بود.
در همین حال، روز گذشته و هم زمان با روز هوای پاک، شینا انصاری، مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، در نشست تخصصی کمیته محیط زیست کلان شهر های کشور که به صورت آنلاین برگزار شد، در سخنان خود گفت: مرگ سالانه 30 هزار نفر با احتساب همه سال هایی که آلودگی هوا مانند یک بیماری مزمن در شهر های بزرگ و صنعتی کشور در فصل زمستان و چند سال اخیر در فصل گرم سال با آلاینده ازن حاکم بوده است، آماری شایان تأمل و تکان دهنده است؛ آماری که در کنار افزایش بیماری های سخت و مزمن ناشی از آلاینده های هوا مانند بیماری های قلبی و تنفسی، سرطان ها، بیماری های خودایمنی ازجمله ام اس و هزینه های سنگین بهداشتی حاصل از آن از ابعاد موضوع آلودگی هوا حکایت دارد و نشان می دهد آلودگی هوا اهمیت کمتری از ویروس کرونا ندارد.
انصاری در بخش دیگری از صحبت های خود افزود: این آمار نشان می دهد با گذشت بیش از سه سال از ابلاغ قانون هوای پاک و آیین نامه های اجرائی آن، بخش عمده ای از تکالیف قانونی در مدت زمانی مقرر در قانون محقق نشده است. عدم ارتقای استاندارد خودرو های بنزینی و دیزلی، فرایند کُند از رده خارج کردن خودرو ها و موتورسیکلت های فرسوده، توزیع نامناسب سوخت استاندارد در کلان شهر ها و محور های مواصلاتی، توسعه و نوسازی کُند ناوگان حمل ونقل عمومی، مصرف سوخت نامناسب در صنایع و نیروگاه های کلان شهر ها به ویژه در شش ماهه دوم سال، اجرا نشدن طرح کهاب و عدم انجام بسیاری از محور های مؤثر دیگر بر کاهش آلودگی هوای شهر های بزرگ، حکایت از عدم اهمیت لازم مسئله نزد دستگاه های متولی دارد.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت که آمار مرگ حدود 42 هزار نفر در سال بر اثر آلودگی را او اعلام کرده است هم درباره این موضوع این طور گفته است: بر اساس آخرین برآورد مؤسسه معتبر بار بیماری ها به ترتیب 26 درصد از مرگ های ناشی از سکته مغزی، 20 درصد از مرگ های ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی (IHD)، 19 درصد از مرگ های ناشی از سرطان ریه، 20 درصد از مرگ های ناشی از دیابت، 30 درصد از مرگ های ناشی از عفونت های تحتانی دستگاه تنفسی و 40 درصد از مرگ های ناشی از بیماری های مزمن انسداد ریوی منتسب به روبروه طولانی مدت با آلودگی هوای آزاد است.
همچنین شواهد زیادی در مورد ارتباط بین این آلودگی ها و اثرات قلبی- عروقی و تنفسی وجود دارد. سایر پیامد های احتمالی سلامتی شامل اثرات متابولیکی (دیابت)، تصلب شرایین، اختلال در رشد عصبی و ریه در بچه ها و حتی ارتباط با بیماری های تخریب عصبی است.
این عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درخصوص شرایط آلودگی هوای کشور و تأثیر آن بر سلامت هم وطنان شرح داد: بر اساس آخرین برآورد مؤسسه معتبر بار بیماری ها، روبروه طولانی مدت با ذرات معلق PM 2،5 در کشور، سالانه باعث بروز 41 هزار و 700 مورد مرگ زودرس می شود و تعداد مرگ منتسب به ذرات معلق PM 2،5 به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت، 63،1 نفر گزارش شده است.
بر اساس این گزارش، میانگین غلظت ذرات معلق PM 2،5 در کشور بیش از 3،8 برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت است. همچنین نتایج مطالعه ای که در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت انجام گرفته است، نشان می دهد مرگ منتسب به آلودگی هوا در شهر های ایران به طور میانگین 7.67 درصد است.
در همین حال و در خبری دیگر، معاون حقوق عامه دادستانی کل کشور عرضه سوخت بدون استاندارد را جرم مشهود دانست و گفت: سازمان استاندارد مسئولیت ها و تکالیف مقتضی در مورد قانون هوای پاک را بر عهده دارد و نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی نیز مکلف هستند در اجرای این قانون از تردد خودرو های آلاینده جلوگیری کنند.
به گزارش روز مرکز رسانه قوه قضائیه، رضا خشنودی در جلسه ای با موضوع آلودگی هوا و به ریاست معاون حقوق عامه دادستان کل کشور و با حضور کنندگان دستگاه های متولی در اجرای قانون هوای پاک در دادستانی کل کشور برگزار شد، افزود: این یک واقعیت است که شرایط آلودگی هوا در روز هایی از سال غیرقابل تحمل، غیر قابل کنترل و غیرقابل قبول است و این شرایط گاهی اوقات به شکلی وخیم می شود که دستگاه هایی که در اجرای قانون هوای پاک متولی هستند، در عمل به وظایف خود با چالش هایی روبرو هستند که به نظر می رسد رفع آن از عهده شان خارج است.
منبع: فرارو