اجرای تحقیقات کاربردی بخشی از امتیاز ارتقا اساتید گردد
به گزارش مجله 90 جعبه، به گزارش خبرنگاران، ماموریت دانشگاه ها در سال های اخیر از فعالیت های صرف آموزشی به سمت فراوری دانش های کاربردی، فناوری های نوین، ایجاد شرکت های دانش بنیان و مراکز رشد و توسعه اشتغال فارغ التحصیلان تغییر نموده است بنابراین مقوله ارتباط صنعت و دانشگاه بیش از گذشته مورد توجه است.
موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه مقوله ای است که برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های مختلفی برای تحقق و گسترش آن در آموزش عالی و صنعت کشور شکل گرفته اما با وجود تمام کوشش های انجام شده همچنان این ارتباط با اما و اگرهایی روبرو بوده و جامعه دانشگاهی معتقد است که این ارتباط باید توسعه چشمگیرتر و عملیاتی تری داشته باشد.
برای موشکافی بیشتر موضوع با مسعود شفیعی استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر و رئیس سابق دانشگاه فنی و حرفه ای به مصاحبه نشستیم تا چالش ها و راهکارهای موجود در موضوع را پیگیری کنیم.
* وضعیت ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت را در 4 دهه گذشته چگونه ارزیابی می کنید و به نظر شما این روند چه تعیینه هایی داشته است؟
ارتباط میان صنعت و دانشگاه ایده آل در واقع ارتباطی توام با کیفیت، تنوع محصول، نام خوب و ارزش افزوده برای مشتریان است. محصول دانشگاه علم و تحقیق و نیروی انسانی است. صنعت به شرطی می تواند از علم نیروی انسانی تحصیل نموده در دانشگاه بهره ببرد که صاحب فناوری باشد.
در دهه اول انقلاب دفاتر ارتباط و صنعت شکل گرفت و در این راستا طرح ایجاد مرکزی برای سیاستگذاری میان علم و فناوری مانند سی ان آرسی فرانسه که بعدها به عنوان سازمان پژوهشی علمی وصنعتی ایران برای ارتباط صنعت ودانشگاه بود، ایجاد شد.
در دهه دوم شاهد دو اتفاق مهم بودیم اول توسعه دوره های تحصیلات تکمیلی که منجر به فعالیت های ارزشمندی در دوره سازندگی شد و دوم ورود تکنولوژی های جدید به کشور و ارتباط با کشورهای خارجی بود.
در دهه سوم نیز توجه خاصی به مقالات ISI شد که با گسترش این امر شاهد ارتقا رتبه علمی ایران در عرصه بین المللی بودیم. در این دوره معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شکل گرفت و فناوری هسته ای رشد بسیار خوبی داشت.
* دستاوردهای مهم ارتباط صنعت و دانشگاه در دهه 60 چه بود و آن دوره دانشگاه ها چه کمکی به کشور انجام داده اند؟
در زمان جنگ به معنی واقعی ارتباط صنعت ودانشگاه وجود داشت. اعضای هیئت علمی علاقه مند به مشارکت به همراه دانشجویان خودشان به روش مهندسی معکوس تکنولوژی های بسیاری را احصا کردند.
* پس از جنگ تحمیلی و ورود کشور به دوران سازندگی چه برنامه هایی در دانشگاه ها برای ارتباط با صنعت و اقتصاد کشور به اجرا درآمد؟
توسعه دوره های تحصیلات تکمیلی منجر به فعالیت های ارزشمندی در دوره سازندگی و ارتباط صنایع به صورت تنگاتنگ با دانشگاه ها شد، ورود تکنولوژی های جدید به کشور و ارتباط با کشورهای خارجی عرصه را برای اینگونه فعالیت ها محیا کرد.
* به نظر شما، مسائل، معضلات و موانعی که طی دهه های گذشته مانع پیشرفت مناسب ارتباط صنعت و دانشگاه بوده، چیست؟
صنایع مسبوق به سابقه ما، وارداتی هستند و دانش فنی ندارند بنابراین به فکر ورود تکنولوژی و راه اندازی واحد تحقیق و توسعه نبودند تا بتوانند دانش جدید را وارد خط فراوری خود نمایند و به همین دلیل بعد از مدتی ورشکسته شدند. در مورد علم دانشگاهی در کشور نیز باید گفت که بیشتر به موضوعات تئوری توجه شده است.
صنایع ما امروز بیشتر تکنسین می خواهند چون صنعت ما کمتر صاحب فناوری بوده است.
* با توجه به اینکه ارتباط صنعت و دانشگاه ها در کشور با فاصله زیادی روبرو بوده بنابراین به نظر شما چه برنامه ها و اقدامات می تواند این موضوع را تسهیل کند؟
دروس ما طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای 30 سال قبل است اساتید نیز اصولا بیشتر در دانشگاه های امریکا، انگلیس، فرانسه و استرالیا و کانادا که تئوری محورند و کمتر در دانشگاه های آلمان و اتریش که مهارت محورند تحصیل نموده اند و اگر بخواهیم به سمت مهارت محوری حرکت کنیم ابتدا باید اساتیدی تربیت کنیم که مهارت محور باشند.
دانشگاه ها اعتقادی به همکاری با صنعت ندارند و اساتید نیز برای روند ارتقا خود جای ارتباط با صنعت را خالی حس نمی نمایند بنابراین مشکل ارتباط دانشگاه و صنعت برجا مانده است که ضروری است برای برطرف این مشکل بخشی از آیین نامه ها تغییر کند. به طور مثال باید بستری فراهم گردد که اساتید ملزم به 40 ساعت حضور در دانشگاه نباشند.
همچنین باید بستری فراهم گردد که اجرای تحقیقات کاربردی و ایجاد شرکت های دانش بنیان بخشی از امتیازات ارتقا اساتید به شمار رود.
* نیازهای جامعه و صنعت را چگونه می توان در دانشگاه ها مورد توجه قرار داد و در برطرف آنها مشارکت کرد؟
باید اقرار کرد که صنعت نیازهای خود را براساس پتانسیل و ظرفیت دانشگاه ها بیان نمی کند تا نیروهای متخصص در این مراکز بتوانند در برطرف آنها کوشش نمایند. همچنین ضروری است دانشگاه ها بخشی از تربیت نیروی انسانی خود را براساس نیازهای صنعت تربیت کند.
باید تعیین گردد که در این راستا دانشگاه و صنعت هرکدام چه وظیفه ای دارند چراکه فعالیت های این مراکز مانند چرخ دنده هایی در هم تنیده است و با زور و بخشنامه راه های موقت صورت می گیرد اما نتیجه بخش و طولانی نیست.
طی سال های اخیر در حوزه هایی مانند پارک های علم و فناوری، مراکز علوم جدید، نانو، فناوری هسته ای و صنایع نظامی فعالیت های خوبی داشتیم که در این راستا آینده درخشانی خواهیم داشت.
منبع: خبرگزاری مهر