معرفی نسترن و خواص درمانی آن - مجله 90 جعبه

نویسنده: صمصام صانعی

نسترن انواع مختلفی دارد وحشی و پرورشی. نوع پرورشی آن زینتی و دارای رنگ های متنوعی می باشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع نسترن وحشی که خواص دارویی داشته و صادراتی هم می باشد اشاره شده است.

نام علمی:

Rosa canian L.، نام فرانسه درختچه Eglantier، نام فرانسه گل نسترن Rose de chien و نام انگلیسی درختچه و گل نسترن Dog rose می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، نسترن، ورد احمر بری، وردالکلب و گل سرخ بری نامیده شده است. معمولاً میوه و گل نسترن را به صورت دم نموده یا جوشانده استفاده می نمایند و در طب سنتی برای درمان بیماری ها نحوه و میزان مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می نماید.

تیره گیاه:

گل سرخ Rosaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری:

درختچه ای است خودرو و چند ساله به ارتفاع حدود 3 متر، پر شاخه و شاخه های آن سبز رنگ، تیغدار، آویخته و کمانی شکل می باشند. برگ های آن منقسم به 5 تا 7 برگچه صاف، کبود رنگ، دندانه دار و نوک تیز می باشند. گل های آن سفید در برخی موارد صورتی کمرنگ و خوشبو که بر روی پایکی صاف، کوتاه و خزدار قرار دارند. میوه اش کروی شکل مایل به تخم مرغیِ کوزه ای، قرمز رنگ و محتوی تعدادی دانه سفت، سخت، براق، بیضوی و زاویه دار که داخل الیافی نازک است می باشد.

نکته:

به میوه رسیده نسترن سینورودون می گویند که پس از خشک شدن حالت سخت به خود می گیرد و رنگ آن در این هنگام قهوه ای قرمز، بوی آن ضعیف و طعم آن قابض، کمی شیرین و اسیدی است.

طبیعت میوه نسترن (سینورودون):

طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و خشک می باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها خصوصاً در کشورهای غرب آسیا، شمال آفریقا و در ایران بیشتر در نواحی جنگلی و بیشه زاری استان های گلستان، آذربایجان، همدان، کرمانشاه، ایلام و خراسان شمالی، جنوبی و رضوی انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در میوه نسترن (سینورودون):

قسمت گوشتی جدار میوه نسترن دارای اسیدهای مختلفی مانند اسید سیتریک و اسید مالیک، قند، تانن و ویتامین C می باشد.

بخش مورد استفاده:

میوه. ضمناً گل و برگ های نسترن هم خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

معمولاً میوه و گل نسترن را به صورت دم نموده یا جوشانده استفاده می نمایند و در طب سنتی برای درمان بیماری ها نحوه و میزان مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می نماید.

خواص درمانی میوه نسترن:

تقویت نماینده سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری ها و قبض نماینده، مدر و دفع نماینده کرم آسکاریس، خارج نماینده اخلاط خونی و مفید برای سرماخوردگی، کاهنده اسید اوریک و سرشار از ویتامین C، تحلیل برنده ورم کلیه ها و مسکن درد کلیه های سنگدار، تسکین دهنده دردهای عمومی بدن و جلوگیری نماینده از رقت خون، حاوی کلسیم فراوان و خارج نماینده سنگ کلیه و مثانه، ضد خونریزی لثه و بند آورنده اسهال، برطرف نماینده عفونت های کلیه و مفید برای نقرس، ضد خونریزی سینه و تحلیل برنده ورم مجاری ادراری می باشد. ضمناً برای برطرف انقباض غیرارادی ماهیچه های معده هم مفید است.

خواص درمانی گل نسترن:

در استعمال خارجی جوشانده گل نسترن برای شستشوی زخم ها، اولسرها و سوختگی ها کاربرد دارد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون