کاهش مرگ های کرونایی در واکسن زده ها ، معیارهای رنگ بندی شهرها تغییر کند - مجله 90 جعبه

دکتر علیرضا ناجی در گفت وگو با خبرنگاران، با تاکید بر اینکه بازگشایی جامعه بدون واکسیناسیون و سطح پوششی بالا خطراتی را در پی خواهد داشت، گفت: مقدار مناسب پوشش واکسیناسیون هم در هر جامعه بستگی به این دارد که ما چه ویروس و واریانتی را در کشور داریم. زمانیکه از پوشش واکسیناسیون 70 درصدی در جامعه صحبت می کردند، مربوط به واریانت ووهان بود. یعنی ویروس های اولیه کووید، اما اکنون واریانت ها تغییر کردند و واریانت غالب دنیا دلتا است و قدرت حمله آن که در واریانت ووهان بین 2 تا 3 بوده است، درباره دلتا به 4.5 تا 5 رسیده است. بنابراین به بالای 80 درصد واکسیناسیون در جامعه نیاز است.

پوشش مناسب واکسیناسیون؛ وابسته به درصد کفایت واکسن ها

وی تاکید نمود: البته اگر بخواهیم دقیق و علمی به این موضوع نگاه کنیم، درصد مناسب پوشش واکسیناسیون، بسته به کفایت واکسن هایی هم که استفاده می کنید، فرق دارد. به اسم مثال پوشش 70 درصدی جامعه در برابر ویروس ووهان برای واکسن هایی مطرح می شد که بالای 90 درصد کفایت دارند مانند مدرنا، فایزر، اسپوتنیک، آسترازنکا و...، اما اگر واکسنی 70 درصد کفایت داشته باشد، اوضاع فرق دارد. با واریانت هایی که اکنون وجود دارد، پوشش واکسیناسیونی که بتواند به ما اطمینان دهد تا بتوانیم بازگشایی ها را داشته باشیم، عدد بسیار بالاتری است. بنابراین ما باید 90 درصد جامعه را واکسینه نموده و بعد هم لکه گیری کنیم؛ یعنی اگر می بینیم در بعضی گروه های سنی یا بیماران خاص، چندین ماه قبل واکسن تزریق کردند و احتمال کاهش ایمنی زایی واکسن در طول زمان وجود دارد، مجددا آنها را واکسینه کنیم و دز بوستر تزریق کنیم. اگر این اقدامات انجام گردد، فوق العاده است.

دز بوستر چگونه و به چه کسانی باید تزریق گردد؟

ناجی با بیان اینکه البته زمانی از دز بوستر صحبت می کنیم که مقدار مناسب واکسیناسیون در جامعه اجرا شده باشد، گفت: باید توجه کرد که همه افراد به دز بوستر نیاز ندارند، بلکه افرادی که ریسک فاکتور دارند، مانند سنین بالا، بیماری های خاص یا تضعیف نماینده سیستم ایمنی دارند، افرادی که در مواجهه بیشتر با بیماری هستند و ... باید این ها را هم اولویت بندی کنیم تا دز بوستر برایشان تزریق گردد. به شرطی که قبل از آن جامعه به پوشش واکسیناسیون مناسب رسیده باشد یا اینکه آنقدر واکسن در اختیارمان باشد که بتوانیم همزمان این اقدام را انجام دهیم.

2 نقص در ورطه پیک پنجم

ناجی با تاکید بر عجولانه نبودن بازگشایی ها، گفت: علی رغم تمام تمهیداتی که داریم برای واکسیناسیون انجام می دهیم، اما قسمت اقدامات غیر درمانی را اصلا نباید فراموش کنیم. اگر شرایط کووید در کشور به مرحله ای رسید که تعداد بیماری و مرگ و میر بالا رفت، به این دلیل بود که دو نقص داشتیم؛ نقص اول مان این بود که مدت زیادی در ماه های قبل واکسیناسیون به هر دلیلی عقب افتاد و زمان های طلایی مان را از دست دادیم. در عین حال نقص دوم این بود که اصلا اقدامات غیردرمانی موثر هم اجرا نکردیم و دیر اقدام کردیم. شاید بدنه کارشناسی خیلی چالاک نبود و بسیاری از گوش زدها را کسانی که باید می دادند، ندادند یا اگر دادند بالادستی ها قبول نکردند. باید توجه کرد که هم در کشورهایی که سرعت واکسیناسیون مناسبی ندارند و هم در کشورهایی که سرعت واکسیناسیون مناسب است، اقدامات غیر درمانی در پیشگیری از شیوع ویروس بسیار مهم است. اگر تصور کنیم که همه در یک کشتی نشسته ایم، این محیط وجود دارد که در صورت عدم برنامه ریزی و مداخلات مناسب در برابر بیماری، ویروس می تواند گردش نموده و واریانت ایجاد کند.

بازگشایی ها عجولانه نباشد

لزوم توجه به واکسیناسیون و کنترل های غیردرمانی به صورت توامان

وی تاکید نمود: در عین حال اکنون در شرایطی هستیم که واریانت های مختلف ایجاد شدند و منتقل می شوند. نمی توان از ورود واریانت به صورت 100 درصدی جلوگیری کرد. کشوری مانند چین با اقدامات خوبی که انجام داد، اما باز هم دلتا به این کشور وارد شد، اما به صورت گازانبری عمل کرد. اقدامات غیردرمانی را به سرعت شروع کرد، با تماشا چند مورد مثبت شهرها را قرنطینه کرد، میلیون ها تست انجام داد و به همان نسبت هم دارد واکسیناسیون را انجام می دهد. چین با آن جمعیت بسیار بالا، کشور خاصی است و کوشش و سرمایه گذاری بالایی را برای واکسیناسیون نیاز دارد. حال منظورم این است که هرچقدر هم سیستم نظارتی تان مناسب باشد، امکان ورود واریانت وجود دارد و بر همین اساس اقدامات غیردرمانی بسیار مهم هستند. اتفاقا اگر اقدامات غیر درمانی در کنار واکسیناسیون قرار گیرد، نتایج بسیار مناسبی خواهد داشت. کشورهایی مانند چین، استرالیا، نیوزیلند و ... با سیستم تفکری که داشتند بسیار پیروز بودند و با تماشا یکی دو مورد مجددا محدودیت ها و قرنطینه را اجرا کردند. همه این ها برای کشور ما درس است. ما باید از این تجربیات درس بگیریم.

بی عملی کرونایی در خیز چهارم و پنجم

ناجی با تاکید بر اینکه بنابراین بازگشایی ها نباید با عجله انجام گردد، گفت: در عین حال در بازگشایی ها باید مرحله ای پیش رفته و آماده هم باشیم تا اگر خیزی مجددا مشاهده شد، فورا عملکرد داشته باشیم. ما در خیز چهارم و پنجم با بی عملی باعث شدیم که کشور به این شرایط بیفتد. به اسم مثال شاهد بودیم که شهرهای جنوبی با دلتا یکی پس از دیگری قرمز شد و ویروس پخش شد. ما نباید اجازه می دادیم که این اتفاق رخ دهد. اکنون داریم بحران را کنترل می کنیم و کنترل بحران هم کار سختی است؛ به بیمارستان ها فشار وارد نموده و از نظر مالی هم مسائل زیادی را برای کشور ایجاد می نماید.

لزوم تغییر معیارهای رنگ بندی شهرها

وی ادامه داد: بر همین اساس هم باید نسبت به این موضوع هوشیار بود. هوشیار بودن هم به این معنا است که باید اطلاعات و نظارت داشته و حتی معیارهای رنگ بندی شهرها را تغییر داده و شدیدتر کنیم. باید پایش ژنتیکی ویروس کووید را در کشور افزایش دهیم. نیاز به کار زیادی داریم. ما از وزیر بهداشت می خواهیم که نقصان دوره های قبل را جبران کند، بدنه کارشناسی را قوی و وزارت بهداشت را چالاک نمایند. از دولت هم می خواهیم که به وزارت بهداشت شخصیت دهند و حرف کارشناسی را قبول نمایند. بر این اساس می توانیم طبق اطلاعات، تحلیل و پیش بینی خوبی داشته باشیم.

وی اضافه نمود: در سوی دیگر هم مردم قرار دارند. اکنون تعهد مردم نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی به کمترین مقدار خود و زیر 40 درصد رسیده که فاجعه است. باید از مردم بخواهیم که یاری نمایند و البته به آنها امکانات دهیم؛ تعداد اتوبوس ها، واگن های مترو و... باید به مردم یاری کنیم.

تکنیک های تزریق واکسن

کاهش مرگ ومیر کرونایی در واکسن زده ها

وی با بیان اینکه مواردی که مطرح می کنیم، تاکتیک هستند و در این تاکتیک ها، تکنیک های مختلفی باید رعایت گردد، گفت: به اسم مثال واکسیناسیون یک تاکتیک غیرقابل حذف است، اما تکنیک آن هم مهم است. اینکه باید در زمان مناسب قبل از خیز بیماری، واکسیناسیون را انجام می دادیم. اکنون که گردش بالایی از ویروس وجود دارد و واکسن هم تزریق می کنیم، ممکن است این شبهه برای مردم ایجاد گردد که ما واکسن زدیم، اما کووید گرفتیم. در حالیکه فرصتی برای ایمنی زایی واکسن وجود نداشته است. بر همین اساس هم بهانه به دست افراد شیاد می افتد و از این موضوع استفاده می نمایند و با واکسن مخالفت می نمایند. باید از حرف های غیرعلمی هم پیشگیری کنیم. یکسری افراد با همین اظهارات از واکسن مایوس می شوند. در حالی که واکسن نه آدم ها را می کشد و نه منجر به آلودگی می گردد، بلکه در گردش بالای ویروس، احتمال اینکه فرد حول و حوش زمان تزریق واکسن، آلوده شده باشد، وجود دارد. این موضوع نباید به حساب واکسن گذاشته گردد، بلکه به حساب کم کاری ها است که در موقع مناسب واکسن را تزریق نکردیم. باید توجه کرد که ما نسبت به دوره قبل از واکسیناسیون مان، در تمام گروه های سنی که واکسن تزریق شده، مقدار مرگ و میرمان کاهش یافته است.

ناجی اضافه نمود: بنابراین یکی از تکنیک های واکسیناسیون، تزریق به موقع واکسن بود و تکنیک دیگر آن، این بود که از واکسن هایی که داریم، بهینه استفاده کنیم. به طوری که برای گروه های سنی بالا یا مبتلایان به بیماری های خاص، واکسن هایی را انتخاب می کردیم که ممکن است اثربخشی بیشتری داشته باشند. شاید در این زمینه ها خیلی خوب عمل نکردیم، اما با همین واکسن هایی هم که در این گروه ها تزریق کردیم، می بینیم که منجر به کاهش مرگ و میر در آنها شد.

پیک ششم در آبان ماه؛ آری یا خیر؟

وی درباره بعضی پیش بینی ها مبنی بر بروز پیک ششم در آبان ماه، گفت: تا زمانیکه کووید هست، پیک هم هست و خیز می بینیم، اما اینکه مقدار پیک چقدر باشد، وابسته به این است که ما چه اقداماتی برای مقابله با آن انجام داده باشیم. اگر خوب پیش بینی کنیم، خوب نظارت کنیم و بر آنچه که اتفاق می افتد، مسلط باشیم، می توانیم از بحران جلوگیری کنیم و ارتفاع پیک را کاهش داده و مقدار مرگ مان را کاهش دهیم. مگر کشورهای دیگر موج های مختلف نداشتند؟. همه کشورها پیک های مختلف داشته اند، اما می توان پیک را با پیش بینی، اقدام و قرنطینه درست و جلوگیری از پخش ویروس و...و در کنار آن پیشبرد واکسیناسیون، کنترل کرد. با توجه به شرایط دنیا، واریانت های مختلف ایجاد می شوند. از لامبدا و مو گرفته تا بقیه واریانت ها. بنابراین انواع مختلف واریانت ها در کشورهای مختلف ایجاد می شوند که همه ناشی از سیاست های بد آن کشورهاست.

چه کنیم که از کووید عقب نمانیم؟

ناجی گفت: بنابراین ما با واریانت های مختلفی مواجهیم. بر این اساس اولا باید پایش ژنتیکی مان را تقویت کنیم تا از واریانت هایی که در کشور هست، خبر داشته باشیم، نظارت درست داشته باشیم، باید معیارهای رنگ بندی کشور را تغییر دهیم. معیاری که اکنون داریم، همواره دو سه هفته از اپیدمی کووید عقب است. زیرا محور ما بستری در بیمارستان است. در حالی که تعداد مراجعین سرپایی و شناسایی روزانه و نوع واریانت باید معیار رنگ بندی باشند. در این صورت پیش بینی هایمان درست بوده و می توانیم از بروز پیک پیشگیری نموده و از کووید عقب نمی مانیم. به هر حال پیک ایجاد می گردد، اما اگر به موقع و درست اقدام کنیم، می توانیم از شدت آن پیشگیری نموده و حتی اجازه ندهیم پیکی رخ دهد. اینکه بعضی می گویند دو ماه دیگر ممکن است پیک جدیدی داشته باشیم، به این معنا است که ما کاری نمی کنیم و به کووید خوشامد می گوییم.

وی درباره مدت اثربخشی واکسن ها هم گفت: مدت اثربخشی واکسن ها تا حدودی تعیین است. واکسن های مختلف بسته به پلتفرم و اثردهی شان بین شش تا 10 ماه می توانیم برایشان اثربخشی قائل بوده و بعد دز بوستر بزنیم. البته در همه افراد نیاز نیست که این دز بوستر تزریق گردد و باید به افرادی که در خطر بیشتری هستند، تزریق گردد. به اسم مثال انگلستان اعلام نموده که تمام افراد 55 سال به بالا را دز بوستر می زنم یا افرادی که بیماری های خاص دارند. باید توجه کرد که واقعیت این است که بر اساس دیتاهایی که داریم و تغییراتی که ویروس می نماید، کووید در دنیا ریشه کن نمی گردد. باید قدم به قدم جلو رویم، اطلاعات را کسب نموده و بعد تصمیم بگیریم که واکسیناسیون مان به چه صورت باشد. با توجه به این اطلاعات در برترین حالت، کووید یک بیماری می گردد که کمی از آنفلوآنزا خطرناک تر است و واکسیناسیون سراسری برای افرادی که ریسک بالاتری دارند، باید سالانه انجام گردد، اما همه این ها به اقدامات دنیای بستگی دارد که دنیا چقدر همخوان حرکت کند تا جلوی کووید را بگیرد.

ناجی درباره احتمال ناقل بودن افراد بعد از تزریق واکسن، گفت: هیچ یک از واکسن هایی که ما داریم استفاده می کنیم، باعث ایجاد ویروس در فرد نمی شوند، اما کسی که حتی با واکسن ایمن هم شده باشد، ممکن است ناقل ویروس باشد، یعنی به بیماری اعم از بدون علامت، با علامت، خفیف، میانه و شدید مبتلا شوند، اما این ابتلا در افراد واکسینه بسیار کمتر از افرادی غیر واکسینه است. مقدار مرگ و میر افرادی که واکسینه شده اند هم بسیار کمتر از افرادی است که واکسن تزریق ننموده اند.

وی درباره دلیل سه رقمی بودن مرگ و میر با وجود فرایند کاهشی بیماری، گفت: دلیل سه رقمی بودن مرگ های ما به این دلیل است که خیز بیماری بلند است. ما همچنان هم در روز حدود 20 هزار موارد مثبت داریم که آمارهای رسمی ما است و می دانیم که آمار واقعی بیش از این است. اکنون تعداد تست هایمان نسبت به قبل که یک رکورد 120 هزار تست در روز داشتیم، کاهش یافته است. تا زمانیکه آی سی یوهایمان خالی نشوند، باید انتظار این مرگ ها را داشته باشیم. زیرا مرگ در موارد شدید بیماری اتفاق می افتد. بر همین اساس تا زمانیکه بیماران ای سی یو کاهش نیابد و تعداد روزانه موارد مثبت را به زیر هشت هزار نفر نرسانیم، همین مرگ و میر را داریم. بنابراین ممکن است تا دو سه هفته دیگر هم این مقدار مرگ را داشته باشیم. باید تعداد موارد مثبت روزانه کاهش یابد. زیرا درصدی از موارد مثبت روزانه بستری می شوند، درصدی از بستری ها حال شان وخیم شده و به آی سی یو می فرایند و متأسفانه درصدی از آنها فوت می نمایند. اگر این فرایند را نشکنیم و تعداد موارد مثبت روزانه را کاهش ندهیم، فرایند مرگ های سه رقمی ادامه می یابد.