کشف ماده معدنی نو از دل یک الماس - مجله 90 جعبه

به گزارش خبرنگاران، پروسکایت سیلیکات کلسیم (CaSiO3) مسلماً مهمترین فاز از نظر ژئوشیمیایی در گوشته پایینی زمین است، زیرا عناصر ناسازگار را در گوشته بالایی متمرکز می نماید. هیچ کس تا کنون با موفقیت این ترکیب پرفشار را از گوشته پایینی بازیابی ننموده است. این به این علت است که CaSiO3-Provovskite نمی تواند ساختار خود را پس از حذف از محیط پرفشار خود حفظ کند. در یک مطالعه تازه، زمین شناسان آمریکایی انتها اولین پروسکایت سیلیکات کلسیم را از گوشته پایینی زمین در الماسی که در اوراپا بوتسوانا پیدا شده، کشف کردند.

پروسکایت سیلیکات کلسیم یکی از مهم ترین کانی های ژئوشیمیایی در گوشته پایینی است، عمدتاً به این علت که عناصر ناسازگار در گوشته بالایی را متمرکز می نماید. دکتر الیور تشونر از گروه علوم زمین در دانشگاه نوادا و نویسنده اصلی این مقاله می گوید؛ اگرچه این ماده برای دهه ها نظریه پردازی شده، اما تا به امروز هیچ کس با موفقیت یک سیلیکات فاز پرفشار را از گوشته پایینی زمین بازیابی ننموده است، عمدتاً به این علت که آن ها نمی توانند ساختار کانی شناسی خود را پس از حذف از یک محیط پرفشار و دمای بالا حفظ نمایند.

در مطالعه تازه، محققان با استفاده از اشعه ایکس، گنجایش CaSiO3 پروسکیت پرفشار را در یک الماس کشف شده در اعماق زمین، شناسایی و معین کردند. به گزارش خبرنگاران، این الماس منحصربه فرد از معدن اوراپا بوتسوانا، بزرگترین معدن الماس دنیا از نظر مساحت، در دهه 1980 کشف شد. سپس یک فروشنده جواهر الماس آن را در سال 1987 به یک معدن شناس در موسسه فناوری کالیفرنیا فروخت. این الماس دارای لکه هایی بود که اگرچه برای جواهر فروشان یک نقص بشمار می رود، اما برای دانشمندان یک خوشانسی بزرگ در نظر گرفته می گردد.

ترکیب کریستالی که محققان پیدا کردند به افتخار ژئوفیزیکدان برجسته تجربی، هو کوانگ (دیو) مائو، Davemaoite نام گرفت و به وسیله کمیسیون مواد معدنی تازه، نامگذاری و طبقه بندی انجمن بین المللی کانی شناسی به عنوان یک ماده معدنی تازه تأیید شد. دکتر ریچارد کارلسون، مدیر آزمایشگاه زمین و سیارات در مؤسسه علوم کارنگی، گفت: این افتخار با توجه به تأثیر عمیقی که دیو در علوم زمین داشته، به او منصوب شده است. یاری های او درک ما از دنیامان را شکل داده است و اکنون یک تکه از دنیا برای همواره نام او را یدک می کشد.

تجزیه و تحلیل ساختاری و شیمیایی داومائوئیت نشان داد که این ماده می تواند میزبان طیف گسترده ای از عناصر در ساختار خود باشد، از جمله پتاسیم، توریم و اورانیوم که سه عنصر اصلی فراوری نماینده گرما هستند. یافته ها از وجود ناهمگونی ترکیبی در گوشته پایین زمین حمایت می نماید و با توجه به فراوانی کلی این کانی، نشان می دهد که داومائویت احتمالاً بر فراوری گرما در گوشته عمیق تأثیر می گذارد. دکتر تشونر گفت: ما معتقدیم داومائویت بین 660 تا 901 کیلومتر (410-560 مایل) زیر سطح زمین منشأ گرفته است.

به گزارش خبرنگاران، کشف داومائویت امیدی برای یافتن فاز های معدنی پرفشار سخت دیگر در طبیعت ایجاد نموده است. دستیابی به نمونه های مستقیم تر از گوشته پایینی غیرقابل دسترس، شکاف دانش ما را در خصوص ترکیب شیمیایی و تنوع اعماق سیاره ما پر می نماید. کشف داومائویت در دو مقاله در مجله های Mineralogical و Science توضیح داده شده است.

منبع: sci-news

ترجمه: مصطفی جرفی-خبرنگاران